کشور عراق یکی از کشورهای جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آنها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیتها تشکیل میدهند.
جغرافیای کشور عراق
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگههای حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کردها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عربها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کردها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروهها دارای شاخصههای فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویتهای فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوریها و یزیدیها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
عراق دارای ۱۸ استان می باشد که عبارتند از:
۱-بغداد ۲-کربلا ۳-بصره ۴-صلاح الدین ۵- نینوا ۶-دیوانیه ۷-سلیمانیه ۸-اربیل ۹-الانبار ۱۰-نجف ۱۱-بابل ۱۲-مثنی ۱۳-واسط ۱۴- میسان ۱۵-کرکوک ۱۶-قادسیه ۱۷-دیاله ۱۸-ذیقار
تاریخ مختصری از عراق , کتیبه حمورابی
عراق از باستانی ترین کشورهای جهان است برخی ها از آن به عنوان گهواره تمدن یاد می کنند. این کشور میراث دار نخستین تمدن های جهان تمدن های سومر ، اکد ،امور ،آشور و کلدانی است.
حمورابی (به اکدی (برگرفته از اموری): Ammurāpi) ششمین شاه بابل از سال ۱۷۹۲ تا ۱۷۵۰ پیش از میلاد (۴۲ سال) بود. او پس از کنارهگیری پدر خود، امپراتور بابل شد و در طی این مدت بابل را تا میانرودان گسترش داد و بسیاری از همسایهها را شکست داد.
معروفترین بازماندهٔ او، قانون حمورابی است که بر روی یک سنگ نوشته شده و در تاریخ ثبت شدهاست. این قوانین بر روی یک قرص سنگ ایستاده با بیش از ۸ پای بلند (۲٫۴ متر) حک شده و در سال ۱۹۰۱ در ایران پیدا شد. حمورابی به دلیل روشنفکریاش برای نوشتن این قوانین، زمانی که مردم در قتل و غارت بودند، در سراسر جهان شهرت بسیاری دارد.
مورابی به عنوان بهترین راه حل برای اعلام قوانین جدید بابل شناخته میشود. این قانون یکی از اولین قانونهای نوشته شده در جهان است. قانون حمورابی بر روی یک ستون سنگی حک شده و در یک مکان عمومی قرار داده شده بود تا همه بتوانند آن را ببینند. تصور میشود که این قانون توسط چند باسواد نوشته شده باشد. ستون سنگی بعدی کشف شده مربوط به ایلام است که در پایتخت آن شوش گذاشته شده بود و در سال ۱۹۰۱ کشف گردید و هماکنون در موزهٔ لوور پاریس است. قانون حمورابی شامل ۲۸۲ قانون میشود و توسط باسوادها در ۱۲ روز نوشته شدهاست. بر خلاف قوانین اکدی، این قوانین به زبان بابلی نو آن زمان نوشته شده بود و هر فرد باسواد در شهر میتوانست آن را بخواند.
ساختار قوانین بسیار خاص و ارتکاب جرم به مجازات مشخص شدهاست. این مجازات بسیار خشن، با استانداردهای مدرن و گاهی منجر به مرگ بودهاست.
این قوانین یکی از اولین نمونههایی بودهاست که متهم میتواند شواهدی را ارائه کند. با این حال هیچ گونه تخفیفی برای مجازات مجرم وجود نداشتهاست.
کنده کاریها در بالای ستون سنگی نشان میدهد که این قوانین از خدا یا مردوک دریافت شدهاند. تشابه زیادی بین این روایت و روایت عبرانیان باستان زمان حضرت موسی وجود دارد. البته تفاوتهای بارزی هم بین این دو روایت وجود دارد.
حکومت سومریان به دست ایلامی ها که قومی در محدوده ایران کنونی بودند نابود شد. حکومت اکدی ها هم با حملات گوتی ها از کوهستان های شمال شرق از میان رفت.
سرانجام با تضعیف عثمانی در سال ۱۲۹۹ خورشیدی عراق به اشغال انگلیس درآمد و پس از مدتی به استقلال نسبی رسید اما ناپایداری و بی ثباتی در عراق موج می زد. عراق تحت سلطه خاندان هاشمی قرار گرفت و مدتی رشیدعالی گیلانی قدرت گرفت .اما انگلیس به این کشور حمله کرد تا حکومت دوباره به هاشمی ها بازگردد. و حکومت رشیدعالی گیلانی شکست خورد .
در سال ۱۳۳۷ پادشاهی عراق سقوط کرد و چندین تن در مدت کوتاه به قدرت رسیده و برچیده شدند تا این که صدام حسین کنترل کامل را بدست آورد.
صدام حسین با این بهانه که بخش هایی از خاک کنونی ایران سرزمین های عربی عراق بوده اند و توسط ایران اشغال شده و هم این که حکومت شیعی جمهوری اسلامی ایران را تهدیدی برای عراق می دید به خاک ایران حمله کرد اما با دلاوری های ایرانیان در طول ۸ سال جنگ در حالیکه کشورهای عربی و ابرقدرت ها به حمایت کامل از عراق می پرداختند روبرو شد. در پایان با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ ایران پیروز شد و صدام مجبور به پذیرش قرارداد الجزایر شد.
پس از چندی عراق به خاک کویت حمله کرد که با ائتلاف به رهبری آمریکا وارد جنگ شد. با ادامه خودسری های عراق و جنایت در حق مردم شیعه و کرد عراق آمریکا به همراه یک ائتلاف به عراق حمله کرد و حکومت صدام شکست خورد و صدام اعدام شد.
پس از پایان دیکتاتوری صدام و پایان اشغال عراق اوضاع عراق التیام نیافته و گسترش ناامنی و حرکات تروریستی بسیار همچنان شکل می گرفت.
در حال حاضر این کشور گرفتار خسارات جنگ های پی در پی ، اشغال ، گروه های ترویستی ، فقر ، کشتار و نا امنی و… می باشد. نفوذ ایران در این کشور و کمک های ایران به این کشور تاکنون به عراق کمک های زیادی کرده است. به همین جهت روابط حسنه و خوبی میان مردم ایران و عراق و تجار ایرانی و عراقی برقرار است و عراق به عنوان بهشتی برای سرمایه گذاری است
مردم عراق و فرهنگ آن
قبل از هر چیز جالبترین ویژگی مردم عراق از نظر خود را خواهم آورد. عراقیها در صورت نیکی دیدن از کسی در اولین فرصت آنرا به بهترین وجه جبران خواهند کرد. اما اگر هم نخواهند که با کسی رابطه خوبی داشته باشند، تمام سعی خود را می کنند که زیر دین طرف مقابل قرار نگیرند یعنی «نمک گیر او نشوند». بهترین راه برای نمک گیر کردن عراقیها این است که در برخورد اول کاری برایش انجام دهید. همین مسئله موجب خواهد شد که تا آخرین لحظه ای که با شماست، به شما خوبی کند. خوبی کردن به عراقی می تواند تعارف تکه ای نان یا مقداری آب باشد، یا هر خوراکی دیگری و یا صحبت کردن با او و از او حال و احوال پرسیدن، یا هدیه ای دادن…معماری بازار و مغازه ها در نجف نظم بیشتری از کربلا دارد. بافت مغازه های اطراف حرم عمدتا قدیمی و کوچک است اما دکان های دورتر از حرم معمولا با اندازه های مناسبتری هستند یعنی امکان حضور مشتری در داخل این مغازه وجود دارد. ضمن اینکه مغازه های دورتر از حرم بافت تازه تری دارند.عراقیها قبل از گرفتار شدن به دست حزب بعث و حکومت دیکتاتوری صدام، کشوری با سرمایه های زیرزمینی نفت، خاکی حاصلخیز، آبی فراوان در بین النهرین، تاریخ و تمدنی غنی و شهرهای اصلی علم آموزی در تاریخ جهان اسلام، بودند(بغداد، کاظمین، حله، نجف) اما با شروع دیکتاتوری، زورگویی و ظلم های صدام و خصوصا بعد از تحریم های جهانی علیه عراق (به دلیل حمله به کویت) اوضاع کشور از لحاظ اقتصادی و علمی و فرهنگی رو به وخامت نهاد. بسیاری از دانشمندان و نخبگان از کشور اخراج شدند و یا فرار کردند (حدود ۴ میلیون عراقی در زمان صدام از عراق گریختند) مابقی نیز اجازه هیچ نوآوری و ابداعی را نداشتند. حقوق ها بسیار کم و ناچیز بود. رابطه علمی و فرهنگی با کشورهای قوی تر برقرار نمی شد، در نتیجه عراق به حالت ۳۵ سال پیش خود ماند. در این میان رشد دو نسل در عراق مورد ظلم قرار گرفت یعنی نوجوانان و جوانان کنوی عراق اما نکته بسیار جالب اینکه بسیاری از پیرمردان و پیرزنان عراقی سواد دارند.
جمعیت کنونی این کشور بالای ۳۲ میلیون نفر است. کشور عراق از دیرباز صحنه زندگی و تاخت و تاز اقوام گوناگون سومری ،اکدی ،اموری ، آشوری ، کلدانی ، ایرانی ، یونانی ، عرب و ترک قرار گرفته است و از هر کدام از آنان آثار بسیاری باقی مانده است. در حال حاضر اقوام عرب ، کرد های ایرانی تبار ، آشوری ، ترکمن و… در عراق ساکن اند.
جمعیت اعراب حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد در منابع آمده است. ۱۵ تا ۲۰ درصد هم جمعیت کردهای عراق تخمین زده شده است. اقوام آشوری ، ترکمن و همچنین ایرانی تبارانی هستند که در شهرهای مذهبی عراق زندگی می کنند نیز بخشی از جمعیت این کشور را دربرمی گیرند.
بیشینه مردم عراق پیرو مذهب شیعه دوازده امامی اند بخشی هم پیرو مذهب سنی و شمار اندکی هم مسیحی ، ایزدی و هستند.
سلام و احوال پرسی عراقیان نیز از قرار زیر است: با افرادی که بعد از مدتها می بینند یا تازه آشنا می شوند ۳ بار و در سلام علیک روزانه یک بار روبوسی می کنند. اصطلاحاتی را که در حال و احوال پرسی استفاده می کنند:
«الله یساعدک (یساعدکم)» برای تشکر و خسته نباشید گفته می شود، «رحم الله والدیک» برای تشکر و ابراز محبت گفته می شود. «شرفنا» برای خوش آمد گویی و تعارف به معنای «به ما افتخار دادید» به کار می رود. در خداحافظی نیز از اصطلاحات روبرو استفاده می کنند، «الله محمد علی معک»، «الی القاء»، «مع السلامه». البته این جملات فقط تعدادی از اصطلاحاتی است که عربها به کار می برند.
برخی نکات فرهنگی:
# روی بالش لم ندهید و آن را دولا نکنید زیرا در اینصورت مهمان تصور خواهد کرد شما میخواهید بخوابید و بلند شده و میرود.